uluburun tanrıca Cevat Şakir Balıkcı , Bodrum kalesi italyan ve Fransiz kuleleri Satrap Mausolos British Museum heykeli, Bodrum Sualtı arkeoloji müzesinde Anforalar, Bodrum Sualtı arkeoloji Müzesi'ndeki Karyalı prenses resmi, Aziz Yohannes John Şövalyelerinin inşa ettiği Bodrum kalesi, Uluburun batığı dalgıç başlığı kolyesi, Halikarnas Balıkçısının fotoğrafı BODRUM REHBERİN

Sitede arama yapma

Pedasa Athene tapınagı ve kule

Pedasa, yarımadadaki sekiz Leleg antik kentinden ulaşılması en kolay olanıdır. Anadolu’daki antik kentler ve isimleri hakkında araştırmalar yapmış olan Prof. Dr. Bilge Umar, Pedasa isminin Anadolu kökenli olduğunu ve Pedasa adının Luwice’den ya da Luwice'nin ardıl dillerinden geldiğini belirtir. Pedasa adının Luwice “sulak yer” anlamına gelen “Peda” dan geldiği sanılır. Yine başka bir teoriye göre Pedasa adı Luwice dilinde “keçi yolu” anlamına gelir. Bodrum Yarımadasını kuzeyden güneye adeta ikiye bölen, sınırları Bitezden Torba’ya kadar yayılan Pedasa’nın bütün Leleg şehirlerinin merkezi olduğu sanılır.  Daha önceleri Etrim veya Karacahisar'da(Mumcu'ların Doğusunda) olduğu düşünülen Pedasa'nın kesin yeri Atina vergi listelerinin yardımı ile ve Cook, Bean gibi araştırmacıların katkıları ile Konacık yakınındaki Gökçeler'de olduğu saptanmıştır.  Burayı 2000 yılında ziyaret eden Bean kentin dar bir geçitten sonra inşa edildiğini belirtir. Antik kentte 2002- 2007? yılında araştırma yapan Adnan Diler, Pedasa’nın Konacıktan Torbaya  kadar çok geniş bir alana yayıldığını ve burada çok sayıda Leleg yapısı bulunduğunu belirtir.

Ozan Homeros’un aktardığına göre, Troya Savaşı sırasında  Karialılar ile birlikte Troia'nın yandaşı olan Leleg halkı, Troya’nın güneyinde Pedasos şehrinde yaşarken, Troia savaşı yenilgisinden  sonra güneye doğru inerek  Karia Bölgesi’nde Halikarnossos civarına yerleşmişlerdir. Antik belgelerde Troya savaşı sırasında ve sonrasında Karlarla birlikte anılan Lelegler,  Karia Bölgesi’nde, bugünkü Bodrum Yarımadası’nda sekiz ana kent kurmuştur. Kurulan bu şehirlerin en önemlisi hatta başkenti  Pedasa’dır. Aynı dönemde olan Dor göçleri nedeni ile kentlerinin daha çok denize hakim tepelerde Kuran Leleglerin izlerine bölgede kurdukları 8 ana kent dışında  birçok yerde rastlanir.

Damlıbogaz, Sedir Ada'sı, Afrodisias, Kalketor, Efes......

“ Pedasalılar, Halikarnossos’un ötesinde kıyıdan içeride oturuyorlardı. ” diyen Herodotus, Pedasa’nın konumu için en önemli bilgiyi vermektedir. Çünkü Halikarnossos üzerindeki tek kent Pedasa’dır. Pedasa’nın konumu hakkındaki bu görüş 2008 yılında tapınak terasında bulunan bir yazıtla kesinlik kazanmıştır.

Pedasa yuvarlak Leleg mezarı


Önce yüzey çalışmaları ile başlayan Pedasa Projesi 2007 yılında başlayan arkeolojik kazılarda hız kazanmıştır. Yapılan araştırmalar Pedasa'nın MÖ 2000 yılından, MS 1300 yılına kadar iskan gördüğünü kanıtlamıştır. Pedasa Akropolü, mezar alanları, tarım terasları, çiftlik evleri savunma duvarları ile bir Leleg Kenti'nin bütün özelliklerini gösterir.

 Torba'dan  Bitez'e kadar yayılan Pedasa'nın antik çağlarda ve özelikle MÖ 6. ve 5. yüzyıllarda çok önemli bir şehir olduğu ve altın çağını yaşadığı biliniyor. Bu altın çağ birbiri arkasına gelen Pers saldırıları ile sona ermiştir. Pedasalılar önce MÖ 546 yılında ünlü Pers generali Harpagos liderliğindeki Pers Ordu'larına karşı şavaşmış 497 yılında ise general Dariuses komutasında Pers Ordularına karşı şavaşmış hatta onları bir gece saldırısı ile komutanları ile birlikte kılıçtan geçirmişlerdir. Ama sonuç olarak çok güçlü Pers imparatorluğu karşısında yenilgiye düşmüşlerdir. Milet kentinin  düşmesi sonrasında Persler şavaşçı Pedasalıları buradan Milet yakınındaki bir bölgeye sürmüşlerdir.

İkinci büyük sürgün ise Maousolos’un  altı Leleg şehrinin Halikarnas’a zorla göç ettirilmesi nedeniyle olmuştur. Pedasa halkı yine kentlerini terk etmeye zorlanmıştır.

Tarih boyunca Mısırda, Girit kralının emrinde ve Yunanistan’daki bazı şehir devletleri için paralı asker olarak çalışan Pedasalılar askerlik konusunda  üstün yeteneklerini istilacılar karşısında da göstermişlerdir. MÖ 6. yy'da ve 5yy da Persler'e karşı direnen ve onları durdurmayı başaran tek Karia kenti olması açısından önemlidir.

Halikarnossoslu tarihin babası Herodotus, “Perslerin İ.Ö.546 yılında Harpagus komutasında Karia’yı istilası sırasında, Harpagus'a sadece  Pedasalıların direndiğini, Lide (Kaplan) dağında tahkimat duvarları inşa eden Pedasalıların Persleri uzun süre oyaladıklarını ama daha sonra şehrin düştüğünü” anlatır.

MÖ 499 yılında meydana gelen İonya ayaklanmasından sonra, Pers generali Dariuses komutasında tekrar Karia’ya saldıran Persler, Çin'e çayı yakınındaki Beyaz Sütünlarda toplanan Karialıları yenerler. Bu  

sonra Pedasa yolunda gece tuzağa düşürüldüklerini ve komutanlar da dahil olmak üzere bütün Pers ordusunun kılıçtan geçirildiğini tarihi kaynaklardan anlıyoruz. Bu da antik çağlardaki yolların Halikarnossos’a doğru Pedasa üzerinde geldiğini ve Pedasanın bir boğazın başında yer aldığını gösterir. Perslerin daha sonra Pedasa’yı zayıflatmak amacı ile şehrin nüfusunun bir kısmını Miletus kentinin kuzeyine göçe zorladıklarını ve Miletus'da Pedasa isimli bir şehir kurulduğunu anlıyoruz.

Attika-Delos Deniz Birliği'ne önceleri iki talent veren Pedasa sonradan bir talent vergi ödemiştir.

Arkeolojik veriler kentin tamamen terk edilmediğini ve Hellenistik, Roma hatta Bizans döneminde yerleşimin devam ettiğini gösterir.



PEDASA

PEDASA